Đăng ký tham gia nghĩa vụ Công an có những quy định về điều kiện, thủ tục, tiêu chuẩn riêng, khác với đi nghĩa vụ quân sự của lực lượng Quân đội. Do đó, bài viết sau sẽ tổng hợp những thông tin có liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ trong lực lượng Công an nhân dân (CAND) năm 2024.
1. Tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân là gì?
Công dân thực hiện nghĩa vụ công an nhân dân có nghĩa là công dân phải thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc bằng cách thực hiện nghĩa vụ tham gia trong lực lượng công an. Thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND được coi là thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ.
Tham gia nghĩa vụ quân sự là bắt buộc vì đây là nghĩa vụ của công dân. Tuy nhiên, thay vì đăng ký đi nghĩa vụ trong quân đội, bạn có thể lựa chọn đăng ký đi nghĩa vụ CAND. Và nếu đăng ký đi nghĩa vụ Công an thì khỏi phải đi nghĩa vụ quân sự trong Quân đội. Nghĩa vụ tham gia CAND là không bắt buộc vì có những quy định, điều kiện riêng của ngành công an, khó hơn so với đi NVQS thông thường.
2. Độ tuổi để được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ công an nhân dân?
- Đối với nam: độ tuổi đăng ký đi nghĩa vụ công an giống như độ tuổi gọi nhập ngũ trong Quân đội là từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Trường hợp được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
- Đối với nữ: Ngoài việc đảm bảo độ tuổi như nam, còn phải kèm theo các điều kiện sau: Có đơn tự nguyện đăng ký tham gia nghĩa vụ CAND; có trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu của CAND và tùy thuộc vào nhu cầu tuyển chọn trong từng năm của ngành công an (tùy từng lực lượng).
3. Thời hạn đi nghĩa vụ trong công an mất bao lâu?
Thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND là 24 tháng (như nghĩa vụ quân sự quân đội). Trong một số trường hợp, có thể kéo dài thời hạn thêm thời hạn này nhưng không quá 06 tháng (để bảo đảm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cứu nạn cứu hộ)
4. Trình tự, thủ tục, hồ sơ đăng ký thực hiện nghĩa vụ công an như thế nào?
- Khoảng tháng 10, tháng 11 hàng năm, Công an các tỉnh, thành phố thuộc Trung ương sẽ có thông báo tuyển chọn công dân nam, nữ có hộ khẩu thường trú tại địa phương thực hiện nghĩa vụ CAND theo chỉ tiêu tuyển chọn do Bộ Công an phân bổ cho địa phương. Thời gian đăng ký nghĩa vụ công an năm 2024: đến hết ngày 15/12/2023. Trong năm 2024, công dân có thể đăng ký thực hiện nghĩa vụ CAND tại công an cấp xã nơi có hộ khẩu thường trú, dự kiến, từ 6/2/2024-10/2/2024. Như vậy, lịch đi nghĩa vụ công an nhân dân 2024 sẽ diễn ra vào khoảng tháng 03 hoặc tháng 03/2024.
- Công dân có nhu cầu đăng ký nghĩa vụ công an đến tại Công an xã, phường, thị trấn nơi có hộ khẩu thường trú mang theo căn cước công dân và nộp Tờ khai đăng ký thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND (theo mẫu) có xác nhận của UBND cấp xã nơi cư trú hoặc của cơ quan, tổ chức nơi đang công tác, học tập và Giấy chứng nhận đăng ký nghĩa vụ quân sự.
- Sau khi tiếp nhận hồ sơ của công dân, Công an cấp Quận huyện sẽ lập danh sách và Trưởng Công an cấp Quận huyện ra lệnh gọi khám sức khỏe cho công dân trong diện gọi thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND và thông báo cụ thể thời gian, địa điểm khám. Lệnh này được giao cho công dân trước khi khám sức khỏe 15 ngày.
- Công dân có lệnh gọi nhập ngũ đến địa điểm đã được thông báo để Hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ CAND khám và kết luận loại sức khỏe.
- Nếu đủ tiêu chuẩn về sức khỏe (đạt loại 2 trở lên) và các tiêu chuẩn khác theo quy định, Trưởng Công an Quận, huyện sẽ ra lệnh gọi nhập ngũ, thường là trong tháng 02 của năm sau.
Tham khảo: Tiêu chuẩn phân loại sức khỏe Nghĩa vụ quân sự
5. Đăng ký thực hiện nghĩa vụ công an cần những tiêu chuẩn gì?
Công dân được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND khi có đủ các tiêu chuẩn sau đây:
- Có lý lịch rõ ràng.
- Không có tiền án, tiền sự, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không có vi phạm pháp luật hoặc không bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.
- Bảo đảm tiêu chuẩn chính trị của hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ theo chế độ nghĩa vụ trong CAND.
- Có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông (tức cấp 3) trở lên. Các xã miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn được tuyển công dân có bằng tốt nghiệp THCS (tức cấp 2)
- Thể hình cân đối, không dị hình, dị dạng và đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe để thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND. Chiều cao thường là từ 1m62 trở lên (đối với Nam), từ 1m58 trở lên (đối với Nữ).
6. Thực hiện nghĩa vụ công an có được phong cấp bậc hàm gì không?
Khi mới vào sẽ có cấp bậc chiến sĩ là binh nhì, binh nhất (được hưởng phụ cấp). Sau đó, theo thời gian thực hiện nghĩa vụ CAND tùy vào thời hạn và thành tích sẽ được phong, thăng cấp bậc hàm hạ sĩ quan gồm: Hạ sĩ, Trung sĩ và Thượng sĩ (được nhận lương theo hệ số).
Tham khảo: Hệ số lương, phụ cấp mới nhất của chiến sĩ công an
7. Công dân thực hiện nghĩa vụ công an được ưu tiên gì khi xét tuyển chính thức vào ngành công an?
- Khi phục vụ tại ngũ từ đủ 15 tháng (tính đến thời điểm dự thi), kết quả phân loại hằng năm đạt hoàn thành nhiệm vụ trở lên, bảo đảm các tiêu chuẩn, điều kiện phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp trong CAND thì được xét, dự tuyển và được cộng điểm ưu tiên vào tổng điểm xét tuyển vào các học viện, trường CAND (tùy theo khu vực có thể được cộng tới 2-3 điểm).
Nếu đậu vào các trường công an thì chắc chắn khi tốt nghiệp ra trường sẽ chính thức được vào ngành công an, với cấp bậc hàm ít nhất là thiếu úy (nếu học Đại học) hoặc thượng sĩ (nếu học trường trung cấp).
Hiện tại các trường trung cấp CAND chỉ tuyển sinh là công dân đang thực hiện nghĩa vụ CAND, không tuyển sinh là học sinh như các trường ngoài ngành.
- Chiến sĩ nghĩa vụ trước khi nhập ngũ đã tốt nghiệp đại học chính quy loại khá trở lên (các ngành học trước khi nhập ngũ phải thuộc danh mục ngành, chuyên ngành tương tự các ngành dự tuyển đại học văn bằng hai vào Công an nhân dân), hết hạn nghĩa vụ sẽ được chuyển thẳng sang chế độ chuyên nghiệp và đi đào tạo văn bằng 2, nghiệp vụ công an tại các trường Công an nhân dân.
Với người tốt nghiệp loại trung bình, khi xuất ngũ sẽ được cộng 5 điểm vào tổng điểm xét chuyển chuyên nghiệp, đi đào tạo văn bằng 2 nghiệp vụ công an tại các trường Công an nhân dân, sau khi có quyết định chuyển sang chế độ chuyên nghiệp.
8. Công dân thực hiện nghĩa vụ công an còn được chế độ chính sách gì khác?
- Trong thời gian thực hiện khám sức khỏe nghĩa vụ CAND, công dân được hưởng các chế độ, chính sách như được hưởng nguyên lương, phụ cấp (nếu phải nghỉ việc để đi khám sức khỏe), được thanh toán tiền tàu xe, tiền ăn...
- Trong thời gian phục vụ tại ngũ, được hưởng phụ cấp tiền ăn hàng tháng, các chế độ về bảo hiểm xã hội, BHYT, các chế độ chính sách khác theo quy định của Bộ Công an như phong, thăng cấp bậc hàm, chế độ nghỉ phép; được quan tâm bồi dưỡng, phát triển Đảng; được chăm sóc sức khỏe khi bị thương, bị ốm đau, tai nạn…
- Khi hoàn thành nghĩa vụ CAND, xuất ngũ về địa phương:
- Nếu có đủ tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu sử dụng của CAND, tự nguyện và CAND có nhu cầu thì được xét chuyển sang chế độ phục vụ chuyên nghiệp.
- Được giải quyết quyền lợi BHXH; hưởng chế độ trợ cấp xuất ngũ, trợ cấp đào tạo nghề, trợ cấp tạo việc làm; được chính quyền, cơ quan, tổ chức ưu tiên sắp xếp việc làm, ưu tiên trong tuyển dụng công chức, viên chức.
- Trước khi thực hiện nghĩa vụ CAND, đang học tập hoặc có giấy gọi vào học tập tại các trường thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học thì được bảo lưu kết quả, được tiếp nhận vào học ở các trường đó.
- Trước khi thực hiện nghĩa vụ CAND, đang làm việc tại cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức CT-XH, tổ chức kinh tế thì khi xuất ngũ cơ quan, tổ chức đó phải có trách nhiệm tiếp nhận lại, bố trí việc làm.
- Đối với thân nhân của công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND:
- Bố, mẹ đẻ; bố, mẹ vợ hoặc bố, mẹ chồng; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi hợp pháp của hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế, trợ cấp khó khăn; miễn, giảm học phí;
- Khi nhà ở của hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ tại ngũ gặp tai nạn, hỏa hoạn, thiên tai dẫn đến bị sập nhà, trôi nhà, cháy nhà hoặc phải di dời chỗ ở hoặc tài sản bị hư hỏng, thiệt hại nặng về kinh tế thì được trợ cấp.
- Thân nhân của hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ tại ngũ hy sinh, từ trần hoặc mất tích; ốm đau từ 01 tháng trở lên hoặc điều trị 01 lần tại bệnh viện từ 07 ngày trở lên thì được hưởng trợ cấp./.